Przerażający, niebezpieczny, konieczny? Opinie co do tego, co powinniśmy sądzić o długu publicznym są bardzo podzielone. Od licznika Balcerowicza do opinii, że jest on w gruncie rzeczy pozytywny, a pomiędzy nimi brak głębszej refleksji. Jak wygląda dług publiczny na świecie i jak można go zwizualizować?

Naszym głównym celem jest stworzenie wykresu zwanego anamorfozą, który przedstawia obszary ,,w krzywym zwierciadle". Zakrzywienie zwierciadła zależy od wielkości pewnej zmiennej, takiej jak PKB lub liczba ludności.. Tworzyliśmy je już kilkakrotnie, aby zobrazować rzeczywistą siłę demograficzną i gospodarczą polskich województw i regionów. W tym wpisie popatrzymy na to, jak rozkłada się globalny dług publiczny. Inspiracją jest ciekawa infografika, przedstawiająca długi poszczególnych państw jako różnokształtne fragmenty koła. Ten sposób wizualizacji przypomina nieco wykres kołowy, którego wadą jest trudność w porównaniu wielkości poszczególnych obszarów. Wydaje mi się, że zwykły wykres mozaikowy lepiej przedstawia zależności między regionami świata i poszczególnymi państwami, mimo że jest znacznie mniej efektowny.

Już na pierwszy rzut oka widać uszeregowanie poszczególnych regionów świata. Porównanie wielkości długu w ramach jednego regionu jest łatwe, kraje są posortowane. Nadal pozostaje jednak problem porównania krajów znajdujących się w różnych wierszach.

Jak wyglądałaby mapa świata, gdyby powierzchnia każdego państwa zależała od wielkości jego długu? Korzystając z pakietu Rcartogram możemy dokonać takiego przekształcenia.

Właściwie cały ,,ciężar" światowego długu jest skupiony na północnej półkuli, a konkretniej do USA, Europy Zachodniej i Japonii. W skrócie można by powiedzieć, że duży dług publiczny mają te kraje, dla których jego obsługa jest tania, to znaczy rentowność ich obligacji jest niska. Przykładowo, Polska pożyczając pieniądze musi zgodzić się na spłatę odsetek w wysokości 3.3%, Turcja 18%, Czechy 2.1% a Niemcy 0.4%. Oznacza to, że dla Niemiec pożyczka oznacza po prostu odroczenie zapłaty, dla Polski zaś spore obciążenie finansowe.

Od razu widać, że powyższa mapa jest przekształcona. Pytanie jak mocna jest to deformacja. Temat problemu interpretacji anamorfozy pojawił się w komentarzach do poprzednich postów i na kilku innych fejsbukowych blogach. Możliwym rozwiązaniem tego problemu jest stworzenie animacji. Zaczynamy od niezdeformowanego wykresu i przechodzimy przez coraz większe zakrzywienie, aż dochodzimy do powyższej mapy. Dzięki temu możemy spokojnie przyjrzeć się każdemu regionowi świata i zobaczyć jak duży jest jego dług publiczny.

Jak widać, te same dane można przedstawić za pomocą wielu typów wykresów. O tym jakie są zalety i wady poszczególnych typów wizualizacji danych będzie można przeczytać już niedługo w książeczce ,,Wykresy unplugged", której jestem współautorem. Jak sama nazwa wskazuje - wizualizacje tworzyć się w niej będzie nie na komputerze, za to z wielką frajdą z użycia linijki, ołówka i kredek :)

Dane pochodzą z Wikipedii i serwisu Banku Światowego. Kontury krajów z serwisu Natural Earth.